Βάπτιση
- Σε όποιον Ναό και αν τελέσουν το Μυστήριο, πρέπει οπωσδήποτε να προκαθορίσουν εγκαίρως, την ημέρα και ώρα τέλεσής του με τον Εφημέριο.
- Πρίν την ώρα της Βάπτισης ή νωρίτερα να προσκομίσουν στον Εφημέριο, τη Ληξιαρχική Πράξη γέννησης του παιδιού, η οποία έχει εκδοθεί από το Δήμο, στον οποίο έχει δηλωθεί η γέννησή του.
- Εάν επιθυμούν να τελέσουν το Μυστήριο όχι στο Ναό της Ενορίας τους, ( πράγμα το οποίο ποιμαντικώς δεν ενδείκνυται), αλλά σε άλλη Ενορία, τότε πρέπει να ζητήσουν από τον Εφημέριο της Ενορίας τους να μεταβιβάσει την Ληξιαρχική Πράξη γέννησης του παιδιού, στο Ναό όπου θα τελεσθεί το Μυστήριο. Συνιστάται να τελείται το Μυστήριο στο Ναό της Ενορίας κατοικίας του νηπίου, αφού εκεί θα συνεχίσει να έχει την Εκκλησιαστική αναφορά και συναναστροφή του.
- Ο Ιερέας που τέλεσε το Μυστήριο εκδίδει Δήλωση Βαπτίσεως.
- Η Δήλωση Βαπτίσεως κατατίθεται, εντός μηνός στο Ληξιαρχείο του Δήμου, όπου είναι εγγεγραμμένη η γέννηση του παιδιού.
- Σε περίπτωση που η Βάπτιση τελεσθεί εκτός Ενορίας, η δήλωση Βαπτίσεως προσκομίζεται στην Ενορία του Νεοφώτιστου, για να καταχωρηθεί στο οικείο Βιβλίο και στη συνέχεια, κατατίθεται στο Ληξιαρχείο του Δήμου.
- Ανάδοχος του παιδιού δεν μπορεί να γίνει αλλόδοξος ή αλλόθρησκος, αλλά και Ορθόδοξος, ο οποίος έχει τελέσει μόνο πολιτικό Γάμο.
- Τέκνα προερχόμενα από γονείς που έχουν τελέσει μόνο πολιτικό γάμο, βαπτίζονται εφόσον ο Ανάδοχος εγγυάται την κατήχηση του νεοφωτίστου.
Ειδικές περιπτώσεις
- Σε περίπτωση που με δικαστική Απόφαση, την επιμέλεια του παιδιού έχει ο ένας γονεύς ή Κηδεμόνας για την τέλεση του Μυστηρίου και την Ονοματοδοσία απαιτείται Υπεύθυνη Δήλωση του ετέρου γονέα ότι συμφωνεί ή σε κατάσταση Κηδεμονίας, αμφοτέρων των γονέων, ότι συμφωνούν.
- Σε περίπτωση διαφωνίας των γονέων, για το Βάπτισμα ή την Ονοματοδοσία μπορεί αυτά να γίνουν κατόπιν Δικαστικής Αποφάσεως.Προσοχή! Δικαστική απόφαση, η οποία αναθέτει μόνο την επιμέλεια του τέκνου, προσωρινή ή μή, στον ένα εκ των δύο γονέων, δεν καλύπτει τον Εφημέριο για την τέλεση Βαπτίσεως.
- Για κάθε περίπτωση, πρίν το βάπτισμα ανηλίκου, οι γονείς, με επίδειξη της αστυνομικής ταυτότητός τους, για την συμφωνία των στοιχείων τους με την Ληξιαρχική πράξη, υπογράφουν ενώπιον του Εφημερίου για το θρήσκευμα και το όνομα του νηπίου.Σε περίπτωση απουσίας ενός γονέως, ο εφημέριος μπορεί να τελέσει το Μυστήριο του Βαπτίσματος, όταν ο έτερος γονεύς προσκομίσει θεωρημένο αντίγραφο είτε της ληξιαρχικής πράξεως θανάτου είτε της σχετικής δικαστικής απόφασης, βάσει των οποίων ο απουσιάζων γονεύς κηρύττεται ρητώς άφαντος ή έκπτωτος από τη γονική μέριμνα.
- Σε περίπτωση απουσίας του ενός γονέως λόγω ευλόγου κωλύμματος (ασθενείας, αποδημίας κλπ.), τότε ο Εφημέριος μπορεί να προχωρήσει στην τέλεση του Βαπτίσματος, εφ'όσον εκ μέρους του απόντος γονέως υποβληθεί είτε βεβαίωση ενώπιον συμβολαιογράφου είτε υπεύθυνη δήλωση με το γνήσιο της υπογραφής θεωρημένο, ότι συγκατατίθεται για την βάπτιση του τέκνου κατά το Ορθόδοξο δόγμα και με το συγκεκριμένο όνομα.
- Σε περίπτωση διάστασης ή διαζυγίου ή όταν η μητέρα του ανήλικου τέκνου επικαλείται ότι πατέρας του τέκνου είναι άλλος από τον αναγραφόμενο στην Ληξιαρχική πράξη γεννήσεως, ο Εφημέριος 1) οφείλει να αναζητήσει τον πατέρα, το όνομα του οποίου αναγράφεται στην ληξιαρχική πράξη και να λάβει την συγκατάθεσή του γραπτώς 2) αν έχει προσβληθεί η πατρότητα ή έχει αναγνωρισθεί το τέκνον εκούσια, ο Εφημέριος μπορεί να δεχθεί ως πατέρα τον προσδιοριζόμενον υπό του Ληξιαρχείου, διά νεωτέρας σημειώσεως και διορθώσεως επί της ληξιαρχικής πράξης γεννήσεως.
- Σε περίπτωση άγαμης μητέρας, επειδή αυτή ασκεί μόνη της τη γονική μέριμνα, ο Εφημέριος μπορεί να τελέσει την Βάπτιση και να δώσει όνομα, εφ'όσον η άγαμη μητέρα συμπληρώσει Υπεύθυνη Δήλωση του Ν.1599/86, με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής της, στην οποία θα δηλώνει υπευθύνως ότι ασκεί αποκλειστικώς τη γονική μέριμνα επί του ανήλικου τέκνου της, ότι δεν υφίσταται δικαστική απόφαση, η οποία να απονέμει δικαίωμα ασκήσεως γονικής μέριμνας και στον πατέρα του ανήλικου τέκνου και, τέλος, ότι επιθυμεί το ανήλικο τέκνο της να βαπτισθεί κατά το Ορθόδοξο δόγμα και να λάβει συγκεκριμένο όνομα.
- Η αναγραφή στο βιβλίο Βαπτίσεων ενός Ονόματος, η εκφώνηση όμως δύο ονομάτων, κατά την Κατήχηση και την τριπλή Κατάδυση δεν επιτρέπεται, ενέχει δέ τον κίνδυνο ο Εφημέριος να διωχθεί ποινικώς.
Α' ΕΝΗΛΙΚΕΣ
Στην περίπτωση που Ετερόδοξος ή Αλλόθρησκος θελήσει να ενταχθεί στην Ορθόδοξη Εκκλησία, ισχύουν τα εξής:
- Εάν είναι Ρωμαιοκαθολικός, χρίεται διά του Αγίου Μύρου.
- Εάν είναι Προτεστάντης και ΕΧΕΙ Τριαδικό Βάπτισμα, χρίεται διά του αγίου Μύρου.
- Εάν είναι Προτεστάντης και ΔΕΝ έχει Τριαδικό Βάπτισμα (βλ.Σημ.), βαπτίζεται κανονικά.
- Εάν είναι αλλόθρησκος (Μουσουλμάνος, Βουδιστής, κλπ.) ή άθρησκος βαπτίζεται.(βλ.Ενότητα Γ').
Β' ΝΗΠΙΑ
- Ετερόδοξοι ή Αλλόθρησκοι γονείς, υποβάλλουν σχετική αίτηση -Υπεύθυνη Δήλωση, ξεχωριστή ο καθένας τους, με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής, στον Εφημέριο της Ενορίας της κατοικίας τους στην οποία αναφέρουν ότι επιθυμούν το νήπιό τους να βαπτισθεί.
- Σε περίπτωση που στην προσκομιζόμενη Ληξιαρχική Πράξη γεννήσεως σημειώνεται συγκεκριμένο όνομα, ο Εφημέριος δεν επιτρέπεται να μεταβάλει το δοθέν όνομα, ούτε να προσθέσει άλλο από το αρχικώς δοθέν, ή σε περίπτωση δύο ονομάτων, να αφαιρέσει το ένα. Εάν οι γονείς ασκούν αφόρητη πίεση επί του Εφημερίου για μεταβολή του δοθέντος ονόματος, ο Εφημέριος οφείλει να ζητήσει υπεύθυνη Δήλωση ξεχωριστή από τον κάθε γονέα, με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής, στην οποία ο κάθε γονεύς, θα δηλώνει ότι επιθυμεί το παιδί του να βαπτισθεί κατά το Ορθόδοξο δόγμα και να λάβει συγκεκριμένο όνομα.Ο Εφημέριος, επίσης, προειδοποιεί τους γονείς πρίν το Βάπτισμα, ότι εφ'όσον στη Δήλωση Βαπτίσεως αναγραφεί άλλο όνομα, άσχετο απ'αυτό της Ληξιαρχικής Πράξης, το αρμόδιο Ληξιαρχείο θα τους παραπέμψει στο αντίστοιχο Πρωτοδικείο, προς έκδοση δικαστικής απόφασης, η οποία θα διευκρινίζει ποιό από τα δύο ονόματα ισχύει.
- Σε περίπτωση που ο ένας μόνο γονέας επιθυμεί την Βάπτιση, απαιτείται Δικαστική Απόφαση.
- Απαραιτήτως, πρέπει να υπάρχει Ορθόδοξος Ανάδοχος (Νονός) ο οποίος και θα αναλάβει μεταβαπτισματικά την Κατήχηση του ανηλίκου.
- Ο Ετερόδοξος ή Αλλόθρησκος συμπληρώνει Αίτηση Βαπτίσεως, στην οποία καταγράφει όλα τα προσωπικά στοιχεία του (όνομα, διεύθυνση, θρήσκευμα, Χώρα προέλευσης κλπ) στην οποία αναφέρει ότι επιθυμεί να γίνει, Χριστιανός Ορθόδοξος αβιάστως και ελευθέρως και την οποία υποβάλλει στον ενοριακό Ναό, της περιοχής κατοικίας του.
- Ο Εφημέριος διαβιβάζει την Αίτησή στην Ι. Αρχιεπισκοπή, δηλώνοντας, ότι ο Αιτών επιθυμεί να ενταχθεί στην Ορθόδοξη Εκκλησία, και εισηγείται να Κατηχηθεί και να Βαπτισθεί.
- Η Αρχιεπισκοπή εγκρίνει την Αίτηση και καθορίζει τον Κατηχητή, καθώς και τον χρόνο της Κατήχησης και της Βάπτισης.
- Μετά την τέλεση του Βαπτίσματος ο Νεοφώτιστος Έλληνας, καταθέτει τη Βεβαίωση Βαπτίσεως στον Δήμο, όπου είναι εγγεγραμμένος. Σε περίπτωση Αλλοδαπών, ο Νεοφώτιστος κρατά την Βεβαίωση Βαπτίσματος προς πιστοποίηση του Θρησκεύματος όπου δεί.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ο ΣΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΛΥΜΒΗΘΡΑΣ
Ο στολισμός της κολυμβήθρας δεν επιτρέπεται όπως δεν επιτρέπεται και για κανένα άλλο Ιερό Σκεύος της Εκκλησίας (π.χ Άγιο δισκοπότηρο, Θυμιατό κ.α). Πέραν ότι το κόστος για κάτι τέτοιο είναι δυσβάστακτο, αποτελεί κίνδυνο και για το ίδιο το παιδί αφού περιλαμβάνει σύρματα.
Ο ΣΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Ο στολισμός της Εκκλησίας δεν είναι απαραίτητος. Δεν επιτρέπονται όμως σίγουρα οι υπερβολικοί στολισμοί, οι φιγούρες και οτιδήποτε άλλο έχει εφευρεθεί στο βωμό της κερδοσκοπίας. Ειδικά στη σημερινή κρίση οι σπατάλες είναι περιττές και μας αποσπούν απο την ουσία του μυστηρίου.
Ο ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ
Κλείνοντας το φωτογράφο θα πρέπει να συννενοηθήτε μαζί του έτσι ώστε να είναι πολύ διακριτικός κατα τη διάρκεια του Μυστηρίου. Επιτρέπεται στο φωτογράφο η είσοδος στο Σολέα του Ναού χάριν οικονομίας και αγάπης.
ΤΑ ΠΡΟΣΚΛΗΤΗΡΙΑ
Στα προσκλητήρια τα οποία θα εκτυπώσετε όταν αναφέρεστε στο Νονό του παιδιού, ορθότερο είναι να γράψετε ο ΑΝΑΔΟΧΟΣ του παιδιού (και πιο σωστό είναι και δίδεται και περισσότερη έμφαση στο άκουσμα και το πρόσωπο)
ΤΙ ΘΑ ΚΟΣΤΙΣΕΙ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΣΤΟΥΣ ΑΝΑΔΟΧΟΥΣ
Αγαπητοί μου αυτή είναι η συνηθέστερη ερώτηση που γίνεται προς τους ιερείς. Η απάντηση είναι οτι δε στοιχίζει απολύτως τίποτε. Υπάρχει όμως η συνήθεια αν θέλουν και μπορούν οι Ανάδοχοι να αφήνουν κάτι για τα έξοδα του Ναού. Ο Ναός μας δεν έχει σταθερούς πόρους παρά μόνο την προσφορά των ανθρώπων. Έτσι λοιπόν, αν αφήσουν οι ανάδοχοι χρήματα στο Ναό αυτά θα έχουν προορισμό το προσωπικό(νεοκώροι, καθαρίστριες, ψάλτες), τα έξοδα του Ναού(π.χ Δ.Ε.Η, ΔΕΥΑΞ, ζημιές κτλ) και τέλος ένα μέρος πηγαίνει και στην εφορία. Πάντα με νόμιμη απόδειξη και φυσικά κανείς δεν δίδει τίποτα ιδιαιτέρως σε κανέναν.
Ο ΑΝΑΔΟΧΟΣ (ΝΟΝΟΣ)
Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
(Όσοι έχουν τελέσει Πολιτικό Γάμο δεν μπορούν να είναι ανάδοχοι)
Ας ακούσουμε τον ιερό Χρυσόστομο να μας περιγράφει την προσωπικότητα του αυθεντικού αναδόχου:
Θέλετε να απευθύνουμε τώρα το λόγο στους αναδόχους σας, για να μάθουν και εκείνοι ποιών αμοιβών αξιώνονται, εάν δείξουν για εσάς πολύ φροντίδα και αντιθέτως ποια τιμωρία τους αναμένει αν αμελήσουν;
Για να το εννοήσεις σκέψου, αγαπητέ, εκείνους που γίνονται εγγυητές και ανάδοχοι προσώπων που δανείζονται χρήματα, ότι περισσότερο από τον υπεύθυνο και δανειζόμενο εκείνοι υφίστανται την αγωνία και τον φόβο. Αν δηλ. αυτός που δανείστηκε, φανεί συνεπής, με την συνέπειά του κατέστησε ελαφρό το φορτίο, που ανέλαβε ο εγγυητής. Αν αντιθέτως φανεί αγνώμονας και ασυνεπής, τότε του ετοίμασε τέλεια την καταστροφή. Γι’ αυτό και ένας σοφός συμβουλεύει τα εξής: «Εάν εγγυηθής, ετοιμάσου να πληρώσεις» (Σοφ. Σειράχ η΄, 13). Εάν λοιπόν όσοι αναδέχονται άλλους για χρήματα είναι απολύτως υπεύθυνοι για ολόκληρο το ποσό, περισσότερο είναι υπεύθυνοι εκείνοι που αναδέχονται άλλους και εγγυώνται για πνευματικά θέματα και για την αρετή. Ναι· πολύ ενδιαφέρον πρέπει να επιδεικνύουν γι’ αυτούς που αναλαμβάνουν, προτρέποντάς τους, συμβουλεύοντάς τους, διορθώνοντας τα σφάλματά τους και δείχνοντάς τους πατρική αγάπη.
[Και συνεχίζει ο ιερός πατήρ].
Ας μη νομίζουν αυτοί, ότι το να είναι ανάδοχοι είναι τυπικό και τυχαίο πράγμα, αλλά ας μάθουν καλά, ότι και αυτοί γίνονται συμμέτοχοι της πνευματικής ωφέλειας των αναδεκτών, εάν με τις συμβουλές τους τους χειραγωγήσουν στην οδό της αρετής, και ας γνωρίζουν πάλι ότι αν δείξουν αμέλεια και αδιαφορία, θα επιφέρουν στον εαυτό τους μεγάλη καταδίκη. Γι’ αυτόν τον λόγο και επικρατεί η συνήθεια και πατέρες ή μητέρες πνευματικούς να τους ονομάζουν αυτούς τους αναδόχους, για να μάθουν πόση επιμέλεια πρέπει να δείχνουν για να μορφώνουν πνευματικά όσους αναλαμβάνουν.
Διότι, εάν εκείνους που δεν έχουν καμία ιδιαίτερη σχέση με εμάς, πρέπει να τους κινήσουμε τον κύριο ζήλο της αρετής, πολύ περισσότερο οφείλουμε να επιτελέσουμε το καθήκον απέναντι σ’ εκείνον, τον οποίο αναδεχόμαστε ως πνευματικό μας τέκνο. Για τον λόγον λοιπόν αυτόν, μάθετε και οι ανάδοχοι ότι δεν σάς απειλεί μικρός κίνδυνος, εάν δείξετε στο καθήκον αυτό αμέλεια (Ι. Χρυσοστόμου, Β΄ Κατήχησις).
Και τίθεται τώρα το ερώτημα: Οι ανάδοχοι σήμερα γνωρίζουν την αποστολή τους; Έχουν συνειδητοποιήσει ότι το καθήκον τους δεν εξαντλείται στο να αγοράζουν ενδύματα και δώρα στα παιδιά που αναλαμβάνουν, αλλά το κύριο και βασικό καθήκον τους είναι να διδάξουν την ορθή πίστη στα πνευματικά τους τέκνα; Γνωρίζουν πρώτα οι ίδιοι την Ορθόδοξη πίστη, και ζουν σωστά οι ίδιοι την Χριστιανική ζωή για να μπορέσουν στην συνέχεια να την μεταδώσουν στις ψυχές που έχουν αναλάβει;
Έχουμε συνειδητοποιήσει ότι αν κάποιος ζει μέσα σε βαριά ηθικά παραπτώματα, αν δεν μετανοήσει και δεν αλλάξει τρόπο ζωής δεν μπορεί να γίνει ανάδοχος;
Κατανοήσαμε ότι όσοι συζούν παράνομα ή έχουν τελέσει τον λεγόμενο πολιτικό γάμο, έχουν αποκόψει τον εαυτό τους από το σώμα της Εκκλησίας και άρα δεν μπορούν και δεν έχουν το δικαίωμα να εγγυηθούν για την ψυχή του άλλου;
Πραγματικά πώς είναι δυνατόν να κατηχήσει μια ψυχή και να την οδηγήσει στην αλήθεια ένας που έχει ξεφύγει από την οδό της αληθείας;
Είναι συγκλονιστικό αλλά και σωτήριο να συνειδητοποιήσει ο ανάδοχος ότι θα δώσει λόγο στον Θεό για την ψυχή ή τις ψυχές που έχει αναλάβει.
Και επειδή έτσι έχουν τα πράγματα, είναι δηλ. τόσο σοβαρή η υπόθεση το να γίνει κανείς ανάδοχος, γι’ αυτό και δεν μπορούν ν’ αναλάβουν τον ρόλο αυτό οι μη Χριστιανοί. Δεν μπορούν να γίνουν ανάδοχοι οι άθεοι και άπιστοι, οι αλλόθρησκοι, οι αιρετικοί, οι σχισματικοί, οι αφορισμένοι, όσοι ανήκουν σε αποκρυφιστικά τάγματα και οργανώσεις και γενικώς όσοι έχουν έκλυτο βίο και έχουν καταδικαστεί για ηθικά παραπτώματα. Ακόμα δεν μπορούν να αναλάβουν το ρόλο του αναδόχου όσοι δεν έχουν συνείδηση των πράξεών τους και γενικώς οι ακαταλόγιστοι, όπως τα μικρά παιδιά, όσοι πάσχουν διανοητικώς κ.λπ. Επίσης δεν μπορούν να γίνουν ανάδοχοι οι γονείς του τέκνου, οι κληρικοί όλων των βαθμών και οι μοναχοί. Μόνο σε ειδικές και έκτακτες περιπτώσεις μπορεί να γίνει εξαίρεσις ως προς τους μοναχούς, κατόπιν όμως αδείας του Επισκόπου και γενικώς της προϊσταμένης εκκλησιαστικής αρχής.
Η ενδυμασία των Αναδόχων πρέπει να είναι σεμνοτάτη.
Πηγή: Αγία Σοφία